ปัญหาต่างๆในงานฉีดขึ้นรูปพลาสติก

การฉีดขึ้นรูปพลาสติก (Plastic Injection Molding) เป็นกระบวนการสำคัญในการผลิตชิ้นส่วนพลาสติกหลากหลายประเภท เช่น ฝาขวด ของเล่น ชิ้นส่วนรถยนต์ ไปจนถึงอุปกรณ์ไฟฟ้า
แต่ในขั้นตอนการฉีดขึ้นรูป มักเกิด ข้อบกพร่องของชิ้นงาน ที่ส่งผลต่อคุณภาพ ความสวยงาม หรือการใช้งาน

บทความนี้จะรวบรวม ปัญหาที่พบบ่อยในการฉีดขึ้นรูปพลาสติก พร้อมสาเหตุและแนวทางแก้ไขเบื้องต้นที่ควรรู้

1. จุดดำ (Black Spot / Black Speck)

ลักษณะ:
เกิดเป็นจุดดำเล็ก ๆ หรือรอยไหม้บนผิวชิ้นงาน

สาเหตุที่เป็นไปได้:
พลาสติกเสื่อมจากความร้อนสะสมในกระบอกฉีด
มีสิ่งแปลกปลอม (ฝุ่น, คราบน้ำมัน, พลาสติกเก่า) ปนในเม็ดพลาสติก
เครื่องฉีดยังไม่สะอาด

แนวทางแก้ไข:
ทำความสะอาดสกรูและกระบอกฉีดด้วย เม็ดล้างสกรู (Purging Compound)
ลดอุณหภูมิ Barrel และ Nozzle ให้เหมาะสม
ตรวจสอบ Hopper และระบบดูดเม็ดพลาสติกไม่ให้มีฝุ่น

⸻

2. ชิ้นงานไม่เต็ม (Short Shot)

ลักษณะ:
พลาสติกไหลเข้าแม่พิมพ์ไม่เต็ม ทำให้บางส่วนขาดหรือพร่อง

สาเหตุที่เป็นไปได้:
แรงดันฉีด (Injection Pressure) ต่ำเกินไป
อุณหภูมิพลาสติกละลายต่ำเกิน
ช่องทางน้ำพลาสติก (Runner/Gate) เล็กไป
การระบายอากาศในแม่พิมพ์ไม่ดี

แนวทางแก้ไข:
เพิ่มแรงดันฉีดหรือเวลาการฉีด
เพิ่มอุณหภูมิหลอมละลายหรืออุณหภูมิแม่พิมพ์
ขยายขนาด Gate หรือ Runner
ปรับระบบ Vent ให้ระบายอากาศดีขึ้น

⸻

3. แม่พิมพ์ล้น (Flash)

ลักษณะ:
พลาสติกส่วนเกินล้นออกตามขอบรอยต่อแม่พิมพ์

สาเหตุ:
แม่พิมพ์ปิดไม่สนิท หรือมีการสึกหรอ
แรงดันฉีดมากเกินไป
Clamping force ไม่พอ

แนวทางแก้ไข:
ตรวจเช็คผิวสัมผัสแม่พิมพ์ (Parting line)
ลดแรงดันฉีดหรืออุณหภูมิหลอมละลาย
เพิ่มแรงปิดแม่พิมพ์ (Clamp force)

⸻

4. รอยไหม้ (Burn Mark)

ลักษณะ:
บริเวณปลายทางของการไหลมีรอยดำไหม้ หรือฟองอากาศสีเข้ม

สาเหตุ:
อากาศในแม่พิมพ์ถูกอัดจนเกิดความร้อนสูง
ความเร็วการฉีดเร็วเกินไป
Vent แม่พิมพ์ไม่ดี

แนวทางแก้ไข:
เพิ่มช่องระบายอากาศ (Vent)
ลดความเร็วการฉีด
ตรวจสอบจุดปลายการไหลของพลาสติก

⸻

5. รอยยุบ (Sink Mark)

ลักษณะ:
พื้นผิวชิ้นงานยุบตัวเป็นหลุมเล็ก ๆ โดยเฉพาะบริเวณหนา

สาเหตุ:
การหดตัวของพลาสติกตอนเย็นตัว
ความดันแพ็ค (Holding pressure) ไม่พอ
ความหนาชิ้นงานไม่สม่ำเสมอ

แนวทางแก้ไข:
เพิ่มแรงดันแพ็คและเวลาการแพ็ค
ลดความหนาชิ้นงานบริเวณหนา
ใช้วัสดุที่หดตัวน้อย เช่น ABS แทน PP

⸻

6. บิดงอ (Warpage)

ลักษณะ:
ชิ้นงานบิดเบี้ยว ไม่เรียบ หรือไม่ตรง

สาเหตุ:
การหดตัวไม่เท่ากันระหว่างส่วนต่าง ๆ ของชิ้นงาน
อุณหภูมิแม่พิมพ์หรือการหล่อเย็นไม่สม่ำเสมอ
การออกแบบโครงสร้างชิ้นงานไม่สมดุล

แนวทางแก้ไข:
ปรับระบบหล่อเย็นในแม่พิมพ์ให้เท่ากัน
ลดอุณหภูมิหลอมละลาย
ปรับความหนาชิ้นงานให้สม่ำเสมอ

⸻

7. รอยเชื่อม (Weld Line)

ลักษณะ:
เกิดเป็นเส้นบาง ๆ ที่จุดที่พลาสติกไหลมาบรรจบกัน

สาเหตุ:
พลาสติกเย็นตัวเร็วเกินก่อนหลอมรวม
อุณหภูมิแม่พิมพ์ต่ำ
แรงดันฉีดไม่พอ

แนวทางแก้ไข:
เพิ่มอุณหภูมิแม่พิมพ์หรือความเร็วฉีด
ปรับตำแหน่ง Gate
ใช้วัสดุที่หลอมตัวดีขึ้น